JELLEMA, C.O. (1936 - 2003)

back

 

JELLEMA, C.O. (1936 - 2003)

Gedichten, oden, sonnetten. 1992 [sold-verkocht]

Verzameld werk. 2005 [sold-verkocht]

Een open plek. Essays. 2009 [sold-verkocht]

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

JELLEMA, C.O. (1936 - 2003)

Gedichten, oden, sonnetten
front1

Querido, Amsterdam. 1992. Eerste druk. Gebonden (harde band). Lichtgroene linnen band met zilveren titelopdruk op rug. Met stofomslag. 360 pp. 12½ x 19 x 2 cm. 346 gr. ISBN-10 9021468840. ISBN-13 9789021468846. Band en stofomslag Harry N. Sierman.

Michaël Zeeman in de Leeuwarder Courant: 'Zou, zo denkt de toegewijde lezer van poëzie wel eens wanneer er weer meer uren verstreken dan hij bladzijden omsloeg, het schrijven of het lezen van poëzie een mens verder brengen? Buiten klinkt de hoefslag van de tijd van het paard dat Thanatos ooit aan zijn deur zal brengen, binnen worstelt iemand met woorden - een iemand die zich verslaafde aan woorden. Waarom? En: zou het niet voos zijn zich aan die taal te verslingeren in plaats van aan datgene waar die taal naar verwijst, de zogeheten werkelijke gebeurtenissen? Het lezen en het schrijven van poëzie als ijdel tijdverdrijf, of als een bange en enigszins laffe vlucht? Mijn antwoord, mijn weerwoord mag u op deze plek niet verbazen.
Dit bedrukte papier is het trefpunt van getekenden, van lezers met de afdruk van een slaande hoef in hun voorhoofd. Een slaande hoef: het is de titel van de jongste bundel van C.O. Jellema, een bundel die een maandlang niet uit mijn handbagage is geweest. Want het is een grootse, hoge bundel, met drieënveertig sonnetten, die zich enkel met grote concentratie laten lezen en herlezen, die aanspraak maken op studie, vergelijking en analyse, maar die al die moeite op een schitterende manier belonen. Want wie in het werk doordringt vindt verzen die zich én als een tractaat over het dichterschap, én als een geciseleerde geschiedenis, én als een persoonlijke mythe laten lezen.'

Maarten van Buuren in De Groene: 'Jellema is de laatste tijd inzet geweest van een pittige diskussie over poëzie. Er is hem voor de voeten geworpen dat hij niet verder zou kijken dan de heg om zijn tuin, dat zijn poëzie zoiets zou zijn als het snoeien van buxusboompjes en het aanharken van het pad naar zijn pastorie: een kleine wereld waarin de volheid van het leven node wordt gemist. Die beschuldiging snijdt geen hout. Het tegendeel lijkt mij eerder het geval. De mystici wisten al dat het onzegbare alleen gesuggereerd kan worden door beelden die ze in hun nabije omgeving waarnamen. Dat is precies wat Jellema beoogt. Zijn gedichten verbeelden de werkelijkheid zover het oog reikt en als het even wil ook nog de onzichtbare werkelijkheid daarbuiten.'

Het is goed in deze verzamelbundel (gekozen uit het werk uit de periode 1961-1991) te zien dat Jellema van een dichter van losse gedichten is uitgegroeid tot een reeksdichter. Schreef hij aanvankelijk, van 1961-1983, in wisselende versvorm, na die tijd zijn het voornamelijk sonnetten en oden. De sonnettenreeks is een vorm bij uitstek geschikt om een gedachtengang in uit te drukken. Dat gebeurt dan ook, al moet er meteen bij worden gezegd dat de bespiegeling hier op de wijze van de poëzie plaatsvindt, dus beeldend en taalgevoelig. Belangrijke thema's bij Jellema zijn de aloude: het verleden, de herinnering, het afscheid, de dood en vooral, daarin neigt hij naar de mystici, richt hij zijn aandacht op het onvervulde. Jellema gebruikt geregeld bijbelse en mythologische motieven, hij is in veel opzichten onze moderne klassieke dichter bij uitstek. Uit zijn eerste drie bundels heeft hij hier een keuze gemaakt, de rest is herdrukt en aangevuld met vertalingen van Mörike, Andrian en Rilke. (Biblion recensie, Tom van Deel.)

Zeer fraai exemplaar. In nieuwstaat.

Booknumber: 12546

VERKOCHT!    SOLD!

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

JELLEMA, C.O. (1936 - 2003)

Verzameld werk [twee delen in cassette]
front1 front1 front1

Querido, Amsterdam. 2003. Eerste druk. Twee linnen banden in cassette. 659 pp., (Gedichten) en 309 pp., (Essays). 12¾ x 19 x 7¼ cm. 1140 gr. ISBN-10 9021468077. ISBN-13 9789021468975. Bezorgd door Gerben Wynia. Omslag Anneke Germers. Binnenwerk Hannie Pijnappels.

Verzamelde Werk. Gedichten.

Querido Amsterdam, 2003. Eerste druk. Lichtblauw linnen band. Met stofomslag. 659 pp. 12¾ x 19 x 4½ cm. 712 gr.

Bovenzijde buitenkant band met minieme watervlek, eveneens op bovenzijde aan binnenkant omslag. Keurig exemplaar.

Verzamelde Werk. Essays.

Querido Amsterdam, 2003. Eerste druk. Bruin linnen band. Met stofomslag. 309 pp. 12¾ x 19 x 2¾ cm. 390 gr.

Bovenzijde buitenkant band met minieme watervlek, eveneens op bovenzijde aan binnenkant omslag. Stofomslag op rugzijde licht beschadigd. Keurig exemplaar.

De dichter, essayist en vertaler C.O. Jellema overleed in 2003, vlak na het verschijnen van zijn bundel Stemtest. Deze bundel beleefde in korte tijd drie herdrukken, wat in overeenstemming is met de steeds grotere aandacht en sterk stijgende waardering die Jellema's poëzie ten deel viel. Die aandacht kwam niet alleen van een inhoudelijk gericht publiek, dat Jellema's levenswijsheid en niet-kerkse religieuze glans waardeerde; ook de poëzieliefhebbers in engere zin liepen steeds warmer voor zijn werk, getuige het feit dat zijn laatste twee bundels genomineerd werden voor de VSB-Poëzieprijs. Al eerder waren Jellema's bundels bekroond met de Herman Gorter- en de Hendrik de Vriesprijs en de A. Roland Holstpenning.
De verzamelbundel Gedichten, oden, sonnetten, die natuurlijk maar een gedeelte van zijn oeuvre omvatte, is sinds lang uitverkocht; ook de bundels die daarna verschenen zijn niet meer voorhanden. Daardoor is er een grote behoefte ontstaan aan een nieuw overzicht van zijn werk. De bezorger en literair erfgenaam van Jellema, Gerben Wynia, heeft daarover nog uitvoerig met de dichter kunnen overleggen. Het resultaat is dit verzameld werk. Het deel Gedichten bevat een in bundels gerubriceerde weergave van het overgrote deel van zijn poëzie, die in de eerdere verzamelbundel naar genre was geordend. En in het deel Essays is een door Jellema zelf samengestelde keuze uit het proza opgenomen, liefdevolle 'oefeningen', die de lectuur van andere (veelal klassieke en romantische Duitse) dichters, de natuur/cultuur van het Groningse landschap en andere hartroerende zaken tot voorwerp hebben. De twee delen in cassette zijn een terechte ode aan Jellema.

Bezorger Gerben Wynia volgde zowel in het gedichtendeel als in het deel met essays de (laatste) wensen van Jellema (1936-2003). De elf bundels die Jellema opnieuw door zijn handen had laten gaan voor de uitgave van 'Gedichten, oden, sonnetten' (1992) zijn hier in chronologische volgorde opgenomen. Uit met name de vroege bundels bleef maar een klein deel gehandhaafd. Dit Verzameld werk bevat nog Spolia (1996), Droomtijd (1999), Stemtest (2003), het postuum bibliofiel verschenen Bosvijver (2004), en een bibliofiel verschenen verzameling vertalingen uit het Duits. Die laatste bundels vormen het hoogtepunt van zijn oeuvre en maken hem tot een belangrijk dichter. De persoonlijke en zeer fijnzinnige essays laten indirect zien dat Jellema zijn eigen stem vond in 'vertaal'dialoog met Duitse dichters als Rilke, Bobrowski en Holderlin en toen hij gehoor gaf aan de innerlijke uitnodiging de mysticus Meister Eckart te vertalen. Jellema wist op unieke manier zijn beeldend vermogen te integreren met een bezonnen reflectie, tot een melodieus denken over de menselijke conditie. - Hans Groenewegen

'Hij weet een ingewikkelde en vertakte zinsbouw perfect over versregels en strofen te verdelen en maakt geheel waar dat de inzet van zin poëzie is wat hij ergens noemt: "door het ontbrekende bekoord". Het levert poëzie op die zowel de rede als de verbeelding bevredigt, een klassiek soort poëzie waarin hij een grote hoogte bereikt.' Trouw

'Poëzie biedt hem een middel om alledaagse gebeurtenissen of voorwerpen - een ontmoeting, een stuk kinderspeelgoed op de schoorsteen - uit hun toevallige context te lichten en in te passen in een groter verband, als klanken die opgaan in een harmonieus akkoord. Zo bezien biedt de dagelijkse omgeving vele mysterieuze mogelijkheden: eenvoudige dingen betekenen meer dan je op het eerste gezicht zou denken; het zijn symbolen die naar elkaar verwijzen en naar het Grote Geheel.' De Groene Amsterdammer

'De dichter is op vrijwel iedere bladzijde bezig een gesprekspartner te zoeken, of dat nu een vriend is, zijn overleden moeder, een haas, een moerbei, zijn eigen lichaam of God zelf. De contact verlopen moeizaam, maar Jellema weet zeker dat die Ander er is. De ontbrekende wederhelft is voor hem een realiteit.' de Volkskrant

Zeer fraaie set exemplaren. Zo goed als nieuw.

Booknumber: 19715-19716

VERKOCHT!    SOLD!

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

JELLEMA, C.O. (1936 - 2003)

Een open plek. Essays.
front1

Kleine Uil, Groningen. 2009. Eerste druk. Gebonden (harde band). Gekartonneerde band. Met blauw linnen leeslint. 127 pp. 12½ x 17¾ x 1½ cm. 210 gr. Bezorgd door Gerben Wynia. Foto omslag Hans Vermeulen. Omslagontwerp 247Design. ISBN-13 978-90-77487-83-90.

Veel essayistisch werk van de in 2003 overleden dichter C.O. Jellema is te vinden in de bundel Verzamelde essays. Een aantal essays nam hij daarin echter niet op. Voor deze uitgave is daaruit een keuze gemaakt. In Een open plek zijn vooral autobiografische teksten gebuindeld. Op poëtische en erudiete wijze koppelt Jellema herinneringen en jeugdervaringen aan een beschouwing over kunst en poëzie. Een open plek biedt dan ook een waardevolle aanvulling op de Verzamelde essays. Samensteller Gereben Wynia voegde bovendien enkele nog niet eerder gepubliceerde foto's toe. Zo ontstond een zeer persoonlijke bundel.

C.O. Jellema was een vooraanstaand dichter en essayist. Wars van modieuze stromingen koos hij zijn eigen vorm, toon en thematiek. Voor zijn werk ontving hij onder meer de Herman Gorterprijs, A. Roland Holstpenning en de Hendrik de Vriesprijs.

Gerben Wynia is de literair erfgenaam van C.O. Jellema. Hij bezorgde diens Verzameld werk (2005) en Een web van dromen. Keuze uit de dagboeken 1960-2003 (2009). Tevens was hij redacteur van de essaybundel In de tweede werkelijkheid. Herinneringen van en aan C.O. Jellema (2007).

Het 'Verzameld werk' (2005) van de dichter Jellema (1936-2003) bevat ''slechts'' een representatieve keuze uit de essays. Wynia koos voor 'Een open plek', veertien meer persoonlijke essays en lezingen, vaak beginnend bij een droom of herinnering. In een zorgvuldige taal die geladen is zowel met persoonlijke associaties als met citaten van o.a. Rilke, Der Mouw, Holderlin en Meister Eckhart verkent Jellema het wezen van de poëzie. Een gedicht is voor hem een 'open plek' zowel in de wereld als in zijn eigen ik, waarin beelden een ongewone, maar verhelderende verbinding met elkaar aangaan. Ze verwijzen zo naar een waarheid over persoonlijke leven en dood, die buiten de dichterlijke vorm geen stand houdt. Poëzie moet voor Jellema een plaats voor een waarheid creëren die anders het licht niet zou zien. Net als in zijn poëzie smelt zijn persoonlijke gevoeligheid samen met een gevoeligheid voor het collectieve belang. Dat uit zich in de essays over de stad Groningen en het Groninger landschap. De essays verhelderen ook zijn eigen dichterschap. Verlucht met persoonlijke foto's. - Hans Groenewegen

Zeer fraai exemplaar. In nieuwstaat.

Booknumber: 19717

VERKOCHT!    SOLD!

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------