WEIJDE, BERT (1932 - 1986)

back

 

WEIJDE, BERT (1932 - 1986)

Onder het ijs. 1994 [sold-verkocht]

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

WEIJDE, BERT (1932 - 1986)

Onder het ijs
front1

G.A. van Oorschot, Amsterdam. Eerste druk november 1994. Gebonden (harde band). Lichtblauw linnen band met zilveren titelopdruk op rug. Met stofomslag. 393 pp. 12¾ x 20¼ x 2¾ cm. 488 gr. Band- en omslagontwerp Gerrit Noordzij. ISBN-10 9028208593. Dit boek werd bezorgd door Frida Vogels.

Gedurende zijn leven werd geen werk van Bert Weijde gepubliceerd. Na zijn overlijden werd door Frida Vogels een keuze uit zijn nalatenschap gereedgemaakt voor publicatie, onder de titel 'Onder het ijs'. Bert Weijde was ook bevriend met J.J. Voskuil, en komt in diens romancyclus 'Het Bureau' voor onder de naam Frans Veen.

'Onder het ijs' opent op het moment waarop de hoofdpersoon wordt uitgestoten door de maatschappij en een toevlucht zoekt in een psychiatrische kliniek. Het enige verweer dat hem rest, is pen en papier. Hij observeert, noteert, redeneert, in een poging zichzelf en de wereld waarin hij beland is te begrijpen. Weijde geeft een scherp, geestig beeld van de dubbelzinnige relatie tussen machtige dokters en mondige, naar hulp en aandacht dingende en elkaar treiterende patiënten. Het innerlijk leven van de ik-figuur groeit tegen die verdrukking in, zodat een besef van eigenwaarde de wrok en inertie van het begin verdrijft en er ruimte komt voor vrije gevoelens en gedachten. Tenslotte, in een even heroïsche als komische en totaal onverwachte scène, wint de zwakke eenling het van de de gevestigde machten en herkrijgt zijn vrijheid.
In de 'Dromen en monologen' die op het 'Psychiatrisch dagboek' volgen heeft de hoofdpersoon - vrijgelaten, maar naar de rand van de samenleving verbannen - een huis en onderneemt van daar uit hachelijke expedities, in droom of in werkelijkheid. Maar ook het huis is geen veilige plek; zijn enige kracht is opnieuw pen en papier. Mensen komen er in deze verhalen maar weinig voor en dan zelden als medemensen; wat overheerst is de soms adembenemende confrontatie met de gepersonificeerde natuur, met al haar listen en lagen. Herhaaldelijk wordt het opgespoten land aan de rand van de stad bezocht, om het in al zijn hoeken en gaten te verkennen en het onraad dat er zich ophoudt zoveel mogelijk onschadelijk te maken. Die avonturen spelen zich af in het hoofd van de ik-figuur; in de glasheldere weergave van zijn woelige, bizarre gedachtenleven is Weijde een meester.

'Onder het ijs' blijkt het derde boek te zijn in een reeks waarvan 'Bij nader inzien' van J.J. Voskuil het eerste en 'De harde kern' van Frida Vogels het tweede was. Een reeks alleen al omdat Voskuils romanfiguur Henriëtte als Frida Vogels een eigen boek schreef en het boek van Frans uit 'De harde kern' nu Weijdes 'Onder het ijs' blijkt te zijn, terwijl Voskuil als Jacob bij Vogels en als M. (Maarten, de hoofdpersoon van 'Bij nader inzien') bij Weijde optreedt. Drie schrijvers dus die elkaar portretteerden, maar vooral, drie schrijvers die, hoe verschillend ook van elkaar, de literatuur beoefenen als een methode om hun deel van de wereld in kaart te brengen.

Naam en datum op schutblad. Zeer fraai exemplaar. In nieuwstaat.

Booknumber: 6949

VERKOCHT!    SOLD!

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------